Kościół parafialny pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Michała Archanioła
Górka Duchowna
Kościół parafialny pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Michała Archanioła - malownicza wieś w gminie Lipno. Znana jest przede wszystkim jako cel pielgrzymek. Od XI w. wieś należała do benedyktynów z Lublina, którzy na niewielkim wzniesieniu postawili drewnianą kapliczkę. Według istniejących podań, niewielkie wzgórze jest miejscem pochówku wielu wojowników, którzy zginęli w tym miejscu w jednej z rozegranych bitew ok XII w. Tradycje pielgrzymie tego miejsca sięgają aż XV wieku, a sama parafia powstała na przełomie XIII i XIV wieku. Prawdopodobnie od 1410 roku, w tutejszym kościele znajduje się przywieziony przez benedyktynów z Lubinia słynny obraz Matki Bożej Pocieszenia. Do Górki Duchownej, gdzie nieustannie doznawano uzdrowień, przybywali pielgrzymi z regionów całej Polski. Papieże udzielali sanktuarium licznych przywilejów, indultów i odpustów. Znajdujące się przy obrazie wota kilkukrotnie oddawano na potrzeby kraju: m.in. w czasie potopu szwedzkiego. Samo sanktuarium odegrało ważną rolę podczas zaborów. Obraz Matki Bożej spełniał rolę Pocieszycielki Narodu i Kościoła w Polsce, a wieś Górka Duchowna nazywana była Jasną Górą Wielkopolski.
W 1927 roku w wyniku pożaru, który wybuchł w kaplicy, cudowny obraz uległ zniszczeniu. Nie naruszone zostały jedynie złote sukienki przyozdabiające obraz, korona, srebrna rama i wota. Wykonania wiernej kopii podjął się malarz Marian Szczurkowski, uczeń Jana Matejki. Poświęcono ją uroczyście w 1928 roku. Wizerunek utrzymany jest w ciemnych barwach i przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus. Czasy okupacji oszczędziły cudowny obraz, natomiast we wrześniu 1964 dopuszczono się świętokradztwa. Zrabowane zostały wszystkie wota, a sam obraz został porzucony w polu. Spowodowało to ogromne poruszenie wśród pielgrzymów, którzy przez cały rok tłumnie przybywali do Górki Duchownej. W roku 1966, dzięki ofiarności wiernych dokonano renowacji obrazu oraz uroczystej koronacji papieskimi koronami. Obecnie, co roku w ostatnim tygodniu sierpnia odbywa się tu trwający 10 dni odpust maryjny, na który przybywają tysiące pielgrzymów.
Kościół parafialny pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Michała Archanioła to jedno z najsłynniejszych Sanktuariów Maryjnych w Wielkopolsce. Powstało prawdopodobnie w miejscu istniejącego wcześniej drewnianego kościoła na wzniesieniu południowego skraju wsi. Nie jest znana dokładna data powstania murowanego kościoła. Pierwsze wzmianki pochodzą z początków XVII w. Do świątyni przylegają zabudowania gospodarcze, przykościelny park pielgrzymkowy i plebania.
Pierwotnie, późnogotycki kościół, charakteryzują cechy stylu barokowego nadawane podczas wielokrotnych przebudów świątyni. Kościół jest świątynią jednonawową i postawioną na planie krzyża łacińskiego. Przed prezbiterium, wznoszą się dwie kaplice: po stronie północnej kaplica św. Anny, po stronie południowej kaplica pw. Matki Bożej Pocieszenia. Kościół wzniesiony jest z cegły, murowany, a elewacja otynkowana. Wyposażenie wnętrza świątyni pochodzi głównie z XVIII w. Na szczególną uwagę zasługują późnobarokowe ołtarze usytuowane w prezbiterium i kaplicach bocznych, obraz Matki Boskiej ukazującej się św. Kajetanowi i kopia cudownego obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Po przeciwnych stronach nawy znajdują się rokokowa chrzcielnica z 2 poł. XVIII w z przedstawieniem chrztu Chrystusa oraz barokowo-klasycystyczna ambona z XVIII w.
